1970

16–17 stycznia

Koncerty kompozytorskie Bairda w Poznaniu, na których Orkiestra Filharmonii Poznańskiej wykonuje: suitę Colas Breugnon, Pięć pieśni do słów Haliny Poświatowskiej, Sinfonię breve, Cztery sonety miłosne i III Symfonię.

Luty

Baird wyjeżdża do Budapesztu gdzie WOSPR pod dyrekcją Witolda Rowickiego wykonuje i nagrywa jego Koncert na orkiestrę.

Lato

Baird przebywa na III Amerykańskim Festiwalu w Rio de Janeiro jako juror na konkursie kompozytorskim.

Ta wizyta w Ameryce Południowej była ważnym wydarzeniem dla kompozytora. Oto jak ją wspominał po latach:

Wydaje mi się, ze niezupełnie zdajemy sobie sprawę w Europie z faktu, iż w krajach tych [chodzi o Brazylię i Japonię] w ostatnich latach, czy też w ostatnich dziesiątkach lat, pojawiła się cała generacja młodych kompozytorów, którzy mają już dorobek całkiem niebagatelny. Najciekawsza wydała mi się grupa kompozytorów brazylijskich, nazywana Grupą z Bahia. W tym najstarszym brazylijskim ośrodku kulturalnym działa obecnie kilku kompozytorów, m.in. Ernesto Widmer, Carlos Nobre i Lindenbergue Cardoso, których utwory były dla mnie zaskoczeniem i to zaskoczeniem ze wszech miar pozytywnym. Również zetkniecie się z muzyką dwóch czy trzech czołowych reprezentantów młodej generacji kompozytorów argentyńskich, a przede wszystkim argentyńskiej kompozytorki Hildy Diandy, wywarło na mnie duże wrażenie. Jest to muzyka, która nosi w sobie piętno odrębności, co ja, wróg wszelkiej anonimowości w sztuce, cenię chyba najwyżej.

Październik

Wizyta Bairda w Japonii, gdzie w Tokio odbywa się jego koncert kompozytorski, na którym wykonano Kwartet smyczkowy, Pięć pieśni do słów Poświatowskiej i Cztery nowele.

Po latach tak Baird wspominał tę wizytę:

Miałem tam dzięki uprzejmości profesora Toda z Wydziału Muzyki Uniwersytetu Tokijskiego okazję posłuchać większej liczby dzieł współczesnych kompozytorów japońskich, również tych nieznanych poza Japonią, i uderzyło mnie pewne trudne do określenia zjawisko. Stopień wykształcenia się odrębności japońskiej muzyki czy sztuki w ogóle – możemy zresztą mówić o wszystkich dziedzinach życia tego narodu – nosi piętno jakiejś szalonej odmienności, niepowtarzalności czy nawet braku pokrewieństwa z innymi kulturami.

Kartka do Aliny Sawickiej z OsakiKartka do Aliny Sawickiej z OsakiO

Otrzymuje Nagrodę Państwową I stopnia za III Symfonię i Pięć pieśni do słów Poświatowskiej.

Dyplom Nagrody Państwowej I stopnia

Tło

8 kwietnia

W Altenburgu koło Kolonii ma miejsce prawykonanie Złożenia do grobu Krzysztofa Pendereckiego, pierwszej części monumentalnego dzieła Jutrznia. Dzieło to budzi zachwyt publiczności, ale też głosy krytyczne fachowców. To kolejny po Pasji krok Pendereckiego w kierunku muzyki bardziej osadzonej w tradycji. Jednocześnie pierwsze dzieło ukazujące fascynację kompozytora prawosławną liturgią.

14 października

Mścisław Rostropowicz wykonuje w Londynie napisany dla niego Koncert wiolonczelowy Witolda Lutosławskiego. Utwór doczekał się później politycznych komentarzy, dementowanych przez kompozytora. Nie ulega wątpliwości, że Koncert wiolonczelowy pozostaje do dziś jedną z najczęściej grywanych i najefektowniejszych kompozycji Lutosławskiego.

 

1971

29 stycznia

Baird otrzymuje Nagrodę Fundacji im. Alfreda Jurzykowskiego w Nowym Jorku.

Czerwiec

Kompozytor wyjeżdża do Drezna, gdzie podczas uroczystości 100-lecia Filharmonii Drezdeńskiej ma miejsce prawykonanie Goethe-Briefe.

 

26 września

Umiera ojciec kompozytora – Edward Baird.

Listopad

Baird wyjeżdża do Kopenhagi na prawykonanie kwartetu smyczkowego Play, które odbyło się 21 listopada. Przygotowania do koncertu relacjonuje następująco:

Play – b. b. trudne, zespół – pot z nich spływa. Ale dużo z nimi pracuję i może coś wydębię.

Kartka do Aliny Sawickiej z KopenhagiKartka do Aliny Sawickiej z Kopenhagi

Powstaje film TVP Tadeusz Baird – szkic do portretu, reżyserowany przez Ludwika Perskiego.

Tadeusz Baird – szkice do portretu, reż. Ludwik Perski (TVP 1971) – fragment początkowy

Tło

6 kwietnia

W Nowym Jorku umiera Igor Strawiński. W jego twórczości można znaleźć „w pigułce” historię muzyki XX wieku – od okresu narodowego poprzez dzieła neoklasyczne aż po niespodziewany zwrot ku dodekafonii w ostatnim okresie życia.

Henryk Mikołaj Górecki komponuje Ad Matrem op. 29 na sopran, chór mieszany i orkiestrę, dzieło - choć trwające zaledwie około 10 minut - niezwykle ważne w twórczości Góreckiego. Profesor Gembalski tak mówił o tym utworze w laudacji towarzyszącej nadanie kompozytorowi tytułu doktora honoris causa katowickiej Akademii Muzycznej:

To w Ad Matrem Górecki zaprosił na dobre do współpracy głos ludzki, który odtąd będzie nieodłącznym elementem Jego wypowiedzi twórczej. Głos, który przekazuje Słowo, a więc znaczenie, a w konsekwencji dookreśla przesłanie dzieła, trafiające teraz do słuchacza nie tylko środkami ekspresji instrumentalnej.

Powstaje ostatnia symfonia Dymitra Szostakowicza – XV Symfonia A-dur op. 141. Tą kompozycją zamyka się jedyny w swoim rodzaju cykl symfoniczny w muzyce XX wieku.  

 

1972

5 czerwca

W Filharmonii Narodowej w Warszawie odbywa się koncert monograficzny kameralnych utworów Bairda.

3 września

Baird rozpoczyna pracę pedagogiczną w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie. Jego pierwszymi uczniami są m.in. Elżbieta Sikora i Krzysztof Knittel. Jednak wskutek braku porozumienia co do warunków zatrudnienia, rezygnuje z pracy na uczelni już w listopadzie (prawdopodobnie chodziło o to, iż nie mając ukończonych studiów kompozytorskich, Baird nie mógł uzyskać tytułu profesora kontraktowego).

Listopad

Baird wyjeżdża do Norrköping na prawykonanie Psychodramy.

Kartka do Aliny Sawickiej z NorrköpingKartka do Aliny Sawickiej z Norrköping

Tło

Witold Lutosławski pisze Preludia i fugę, dzieło w którym najdalej posunął się w stosowaniu techniki aleatorycznej (i tu jedyny raz zastosował „aleatoryzm wyboru”).

Henryk Mikołaj Górecki pisze II Symfonię „Kopernikowską”.

 

1973

Styczeń

Baird zostaje powołany na członka Rady Programowej Muzyki

6 lipca

Tadeusz Baird zdaje egzamin magisterski w zakresie kompozycji na PWSM w Poznaniu w klasie kompozycji Floriana Dąbrowskiego i w rezultacie otrzymuje dyplom magistra sztuki. Rok wcześniej kompozytor podjął, przerwane w 1951 roku, studia kompozytorskie.

Dyplom ukończenia studiówDyplom ukończenia studiów

23 września

Na Warszawskiej Jesieni prawykonanie Koncertu na obój i orkiestrę Bairda.

Listopad/grudzień

Baird odbywa podróż do Kanady, gdzie w Ottawie odbywa się prawykonanie jego Elegei.

Kartka do Aliny Sawickiej z TorontoKartka do Aliny Sawickiej z Toronto

Tło

Krzysztof Penderecki pisze I Symfonię. Użycie klasycznej formy było kolejnym, dość zaskakującym zwrotem w twórczości kompozytora, lecz język dźwiękowy tego utworu pozostał awangardowy.  

 

Dymitr Szostakowicz komponuje XIV Kwartet smyczkowy.

Wykonane na Warszawskiej Jesieni Impromptu fantasque Kazimierza Serockiego okazuje się wielkim sukcesem (jest bisowane).

 

1974

6 lutego

Po ciężkiej chorobie umiera matka kompozytora – Maria Baird z domu Popow.

Kompozytor był bardzo związany z matką, którą opiekował się do końca życia. Jak wspomina w rozmowie z Izabelą Grzenkowicz:

w dzień po pogrzebie wyjechałem nad zimowy Bałtyk. Spędziłem tam w odosobnieniu kilkanaście dni.

11 lutego

Baird otrzymuje Nagrodę im. Artura Honeggera za działalność kompozytorską w roku 1973.

13 lutego

Rektor Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie,Tadeusz Wroński, występuje z wnioskiem do Ministerstwa Kultury i Sztuki o nadanie Bairdowi tytułu profesora kontraktowego.

1 kwietnia

Baird rozpoczyna pracę jako profesor kontraktowy kompozycji w PWSM (Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej) w Warszawie. Jednocześnie zostaje powołany na Kierownika Katedry Kompozycji na Wydziale Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki tejże uczelni.

Pismo w sprawie objęcia stanowiska profesora PWSM

11 kwietnia

W TVP premiera filmu Jutro w reżyserii Bogdana Hussakowskiego, według opery Bairda.

Jutro, reż. Bogdan Hussakowski (TVP 1973) - fragment początkowy

 

14 października

Baird uczestniczy w polsko-szwedzkim sympozjum w Sztokholmie.

Kartka do Aliny Sawickiej ze SztokholmuKartka do Aliny Sawickiej ze Sztokholmu

Tło

Wykonany na Warszawskiej Jesieni Krzesany Wojciecha Kilara budzi wielkie kontrowersje – jedni są zachwyceni, inni zniesmaczeni.

Tomasz Sikorski komponuje Muzykę z oddali.

 

Olivier Messiaen tworzy monumentalne dzieło Des canyons aux etoiles, będące podsumowaniem jego doświadczeń kompozytorskich.

Powstaje ostatni kwartet smyczkowy Dymitra Szostakowicza – XV Kwartet op. 144.

 

1975

Maj

Tadeusz Baird odbywa podróż artystyczną do Gruzji. Do przyszłej żony pisze:

Bardzo tu ładnie, wszystko fajne z wyjątkiem muzyki.

Wrzesień

Nie zważając na odbywającą się „Warszawską Jesień” kompozytor wyjeżdża na  wypoczynek do Bułgarii.

14 października

Baird otrzymuje Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki I Stopnia.

Dyplom Nagrody Ministra Kultury i Sztuki

Listopad

Baird wyjeżdża do Monachium i Frankfurtu.

Tło

9 sierpnia

W Moskwie umiera Dymitr Szostakowicz.

Powstaje kolejna opera Krzysztofa Pendereckiego – Raj utracony.

W Paryżu powstaje IRCAM (Institut de Recherche et Coordination Acoustique/Musique).

 

1976

21 kwietnia

Baird zostaje powołany na stanowisko przewodniczącego polskiej sekcji MTMW (Międzynarodowego Towarzystwa Muzyki Współczesnej).

Maj

Kompozytor odbywa podróż o Norymbergii, gdzie odbywa się prawykonanie Concerto lugubre.

Kartka do Aliny Sawickiej z NorymbergiKartka do Aliny Sawickiej z NorymbergiKartka do Aliny Sawickiej z NorymbergiKartka do Aliny Sawickiej z NorymbergiKartka do Aliny Sawickiej z Norymbergi

Czerwiec

Baird wraz z grupą studentów przebywa w Budapeszcie w ramach wymiany wyższych szkół muzycznych.

Wrzesień/październik

Kompozytor odbywa podróż artystyczną do ZSRR (Nowosybirsk, Irkuck, Bajkał, Moskwa).

Kartka do Aliny Sawickiej z BajkałuKartka do Aliny Sawickiej z Bajkału

21 października

Tadeusz Baird żeni się z wieloletnią towarzyszką życia – Aliną Sawicką.

Grudzień

Kompozytor postanawia zrezygnować ze stanowiska kierownika Katedry Kompozycji warszawskiej PWSM. Jednak po perswazjach ze strony Ministerstwa zgadza się pozostać na stanowisku.

 

Kompozytor otrzymuje medal im. Jeana Sibeliusa.

Tło

Henryk Mikołaj Górecki pisze III Symfonię – „Symfonię pieśni żałosnych”.

Philipp Glass komponuje operę Einstein on the Beach.

 

3 grudnia

W Aldeburghu umiera Benjamin Britten

 

1977

Luty

Baird odbywa podróż artystyczną do Berlina.

Kartka do żony z BerlinaKartka do żony z Berlina

5 października

Kompozytor pisze list do rektora PWSM, Tadeusza Maklakiewicza, w sprawie obiecanego awansu na profesora zwyczajnego.

29 października

Baird otrzymuje tytuł profesora zwyczajnego sztuki muzycznej.

Zawiadomienie o nadaniu tytułu profesora

Tło

W Bazylei ma miejsce premiera I Koncertu skrzypcowego Krzysztofa Pendereckiego.

W wieku 95 lat umiera w Londynie wybitny dyrygent Leopold Stokowski.

 

1978

1 lutego

Baird ponownie zostaje Kierownikiem Katedry Kompozycji PWSM w Warszawie.

Luty

Kompozytor odbywa podróż artystyczną do RFN i Holandii (Utrecht, Kolonia).

Kwiecień

Baird odbywa podróż artystyczną do Moskwy na Festiwal Muzyki Polskiej

Maj

Kompozytor odbywa ponowną podróż artystyczną do RFN (Gelsenkirchen, Frankfurt nad Menem, Bonn), gdzie odbywa się prawykonanie Scen.

Kartka do żony z GelsenkirchenKartka do żony z Gelsenkirchen

10 maja

Akademie der Künste Der DDR w Berlinie wybiera Tadeusza Bairda na członka-korespondenta sekcji muzycznej.

Dyplom Akademie der Künste

26 lipca

Kompozytor obchodzi 50. urodziny. Otrzymuje liczne listy gratulacyjne, zarówno od władz, jak i od przyjaciół.

Sam Baird tak komentował ten moment w swoim życiu:

Pięćdziesiąt lat to jeszcze nic takiego, to żaden przełom; było gorzej, kiedy kończyła się młodość, będzie gorzej, gdy nadejdzie (już bliżej niż dalej…) starość. Na razie nie odczuwa się ubytku sił fizycznych, a i umysł, tak mi się przynajmniej wydaje, funkcjonuje nie najgorzej.[…] Chwilowo wydaje mi się, że nie jest to zły czas na intensywną i skuteczną pracę: światopogląd jest już uformowany, lecz jeszcze nie skostniały, ciekawość spraw, ludzi i świata jak dotąd nie maleje, wprost przeciwnie, ma się już pewien zasób (dobrych i złych, nie wiadomo co ważniejsze?) doświadczeń i uświadomiony cel (którego się zapewne nie osiągnie, ale to los prawie wszystkich ludzi), opór dźwiękowej materii słabnie, łatwiej zrealizować, co się chce (choć może to tylko złudzenie lub dowód – o zgrozo! – popadania w rutynę?).

Wrzesień

Kompozytor odbywa podróż artystyczną do Krakowa (tu ma miejsce prawykonanie polskie Scen) i Katowic.

 

Powstaje film w reżyserii Krzysztofa Zanussiego poświęcony trzem polskim kompozytorom (obok Bairda jeszcze Witoldowi Lutosławskiemu i Krzysztofowi Pendereckiemu).

Tło

W Berlinie odbywa się prawykonanie Les espaces du sommeil Witolda Lutosławskiego.

Iannis Xenakis komponuje Mycenae-Alpha używając systemu komputerowego UPIC, który przekształca obrazy graficzne na muzykę.

 

1979

Styczeń

Baird odbywa podróż do Berlina.

Marzec

Kompozytor odbywa podróż artystyczną do Paryża (prawykonanie Wariacji w formie ronda).

Maj

Kompozytor odbywa podróż artystyczną do RFN.

16 i 23 maja

Koncerty kompozytorskie Bairda na Festiwalu w Łańcucie i w Filharmonii Narodowej w Warszawie.

26 lipca

Kompozytor otrzymuje Nagrodę Prezesa Rady Ministrów I stopnia za całokształt twórczości.

Dyplom Nagrody Prezesa Rady Ministrów

Sierpień

Spędza wakacje w Hiszpanii.

Niedawno byłem znowu po raz któryś w mojej ukochanej Hiszpanii, kraju cudownym i niepowtarzalnym, z którym w moich uczuciach i wspomnieniach konkuruje (może dlatego, ze tak bardzo jest odmienna, ale budzi pokrewne ogólniejsze refleksje) tylko Grecja. Właściwie były to dwie podróże po Hiszpanii, pierwsza, w której osobiście zwiedzałem Baleary (jedna z ostatnich jej części, której dotąd nie znałem), w drugiej, równie interesującej, towarzyszyłem Teofilowi Gautier w jego odbytej w 1840 roku wędrówce od nadbaskijskiego Irun poprzez Burgos, Valladoid, Madryd i Toledo aż do Grenady, Sewilli, Kordoby, Malagi i Kadyksu. Tak wiele zmieniło się w ciągu tych blisko 140 lat, a przecież tak mało zarazem, dziś, jak wtedy, jak zawsze, kraj ten fascynuje, zastanawia, budzi miłość i trochę lęku, od którego prawdziwa miłość nigdy podobno nie jest całkiem wolna.

15 listopada

Baird ostatecznie rezygnuje ze stanowiska Kierownika Katedry Kompozycji warszawskiej PWSM.

15–17 listopada

Przebywa w Łodzi na Ogólnopolskim Festiwalu Współczesnej Twórczości Muzycznej dla Dzieci i Młodzieży DO-RE-MI.

Dyplom festiwalu DO-RE-MI

Tło

22 października

Umiera Nadia Boulanger, wybitna pedagog, u której kształciło się szerokie grono kompozytorów i muzyków z całego świata.

Witold Lutosławski komponuje Novelette na orkiestre, która wprowadza do jego muzyki nowe jakości estetyczne.